نامنظمی هندسی درسازه چیست ؟

وقوع نامنظمی هندسی در مواقعی محتمل است که پس‌ رفتگی هم ‌زمان در دو جهت در یکی از گوشه‌ های ساختمان بیشتر از ۲۰ درصد طول پلان در آن جهت باشد.باید پلان تمام طبقات ساختمان چک شده و چنانچه پلان طبقه ‌ای شرایط این بند از آیین ‌نامه را داشته باشد، کل سازه جزء نامنظمی هندسی پلان در نظر گرفته می‌شود.

بر اساس تعریف نامنظمی هندسی، کنترل این نامنظمی فقط برای پس رفتگی های پلان (و نه بازشوها) لازم است. برای بازشو ها، کنترل دیگری به نام کنترل نامنظمی دیافراگم وجود دارد

انواع نامنظمی در سازه

یکی از مسائل مهم در طراحی سازه ،نامنظمی در سازه است که طراحان باید تسلط کاملی روی این موضوع داشته باشند.

در صورت وجود هر یک از موارد زیر در پلان سازه، براساس ویرایش چهارم استاندارد ۲۸۰۰، ساختمان در پلان دارای نامنظمی است:

•  نامنظمی هندسی
•  نامنظمی پیچشی
•  نامنظمی در دیافراگم
•  نامنظمی خارج از صفحه
•  نامنظمی سیستم های غیر موازی

نامنظمی هندسی :

پلان در یک ساختمان باید نسبت به عناصر سازه ایی مقاوم در برار زلزله در پلان متقارن باشد. در صورت وجود فرو رفتگی یا پس رفتگی در پلان ساختمان، اگر اندازه آن در یکی از گوشه‌های ساختمان در دو جهت به‌طور هم‌زمان از ۲۰ در صد طول پلان در آن امتداد بیشتر باشد، ساختمان نا منظمی هندسی دارد.

نامنظمی پیچشی :

اگر در سازه‌ها فاصله بین مرکز جرم و مرکز سختی باشد، نیروی جانبی زلزله باعث ایجاد لنگر پیچشی در طبقات شده و سازه  از نوع نامنظم پیچشی میتواند باشد. با توجه به ویرایش چهارم استاندارد ۲۸۰۰ در یک سازه از نوع نامنظم زیاد پیچشی، حداکثر تغییر مکان نسبی در یک انتهای ساختمان ، از ۲۰ درصد متوسط تغییر مکان نسبی در دو انتهای ساختمان بزرگتر است.

در مواردی که تغییر ناگهانی در مساحت دیافراگم به میزان مجموع سطوح بازشوی بیشتر از ۵۰ درصد سطح طبقه، یا تغییر ناگهانی در سختی دیافراگم، به میزان بیشتر از ۵۰ در صد سختی طبقه مجاور، وجود داشته باشد.

نامنظمی در دیافراگم:

سقف ساختمان ها در استانداردهای لرزه ای، با واژه دیافراگم شناخته می شود.   دیافراگم نقش توزیع کننده نیروهای جانبی وارد بر ساختمان بین المان های باربر جانبی سازه را بر عهده دارد و نامناسب بودن ویژگی های دیافراگم مانند تغییرات زیاد در سختی دیافراگم یا زیاد بودن مساحت بازشوها می تواند موجب نامنظمی در پلان ساختمان شود.

آیین نامه ها با کنترل ضوابطی دیافراگم ها را به سه دسته  دسته بندی می کنند:

• دیافراگم صلب
• دیافراگم نیمه صلب
• دیافراگم انعطاف پذیر

نامنظمی خارج از صفحه :

در مواردی که در سیستم بار بر جانبی انقطاعی در مسیر انتقال نیروی جانبی، مانند تغییر صفحه، حداقل در یکی از اجزای باربر جانبی در طبقات، وجود داشته باشد.

نامنظمی سیستم‌های غیر موازی:

در مواردی که بعضی اجزای قائم باربر جانبی به موازات محورهای متعامد اصلی ساختمان نباشد.

ساختار بی نظمی :

فایل pdf